Laminar qan axını şöbəsinin proses analizi

Qan laminar axın palatası həmçinin steril palata və ya tək istiqamətli axın palatası kimi tanınır, bu yalnız bir və ya bir neçə palatadan ibarət deyil, əsasında xüsusi palata olan və digər zəruri köməkçi otaqlardan ibarət olan "təmiz tibbi kompleksdir".

Tədbirqohə biz adətən bir neçə növ xəstə ilə qarşılaşırıq. Birinci, leykemiyanın müalicəsi üçün həm öz, həm də donordan olan sümük iliyi transplantasiyası keçirən xəstələr var. Sonra, agressiv ximioterapiya kurslarından keçmiş xərçəng xəstələri var. Ciddi yanğı yaraları olan xəstələrə xüsusi qulluq lazımdır, həmçinin ciddi ağciyər problemləri olan və ya orqan transplantasiyası almış şəxslərə də eyni qulluq tələb olunur. Əsasən, bu insanların artıq funksionallıq göstərməyən immun sistemləri yoxdur və bu səbəbdən xəstələnməmək üçün tamamilə steril mühitdə yaşamaq onlar üçün vacibdir. Bərələrin sağ qalması üçün düzgün steril palataların tikilməsi çox vacibdir. Təmiz otaq texnologiyasında mövcud təcrübəyə baxdıqda, hematologiya şöbələri və yanğı mərkəzləri ölkə üzrə xəstəxanalarda bu ixtisaslaşmış palataların istifadə edildiyi əsas yerlərdir.

Aseptik tibbi baxış xüsusi təmizlik şəraitində həyata keçirilən xidmətin xüsusi növüdür. Burada əsas məqsəd xəstələrin tamamilə mikrobsuz mühitdə müalicə almasını təmin etməkdir. Bu steril sahələrə daxil olmaq üçün ciddi prosedurlardan keçmək lazımdır. Əvvəlcə tibbi vanna qəbul edilməlidir, sonra steril geyim komplekti (xüsusi təyinatlı papuç də daxil olmaqla) geyinilməlidir. Laminar axın otağına heç bir şey dezinfeksiya olmadan daxil edilə bilməz. Dərmanlardan şəxsi əşyalaradək hər şey ciddi sterilizasiya protokollarından keçməlidir. Otağa daxil olduqdan sonra xəstələr müalicəsi, gündəlik qaydaları və ümumi baxışı bu nəzarətli mühitdə həyata keçirən təcrübəli tibb işçilərinə əsaslanır.

1. Qan laminar axın şöbəsinin planlaşdırılması

Bu şöbə üçün düzgün yer seçmək çox vacibdir. İdeal olaraq, onun sənaye sahələri və ya yaşlı yollar kimi yaxınlıqdakı çirkləndirici mənbələrdən uzaqda yerləşməsi lazımdır. Daimi səs-küy olmadan sakit bir mühit də eyni dərəcədə vacibdir. Xəstələrin sağalma müddətinə təzə hava dövranı böyük təsir göstərir. Ən yaxşı təcrübəyə əsasən, bu şöbəni mümkün qədər hospital kompleksinin uzaq ucunda yerləşdirmək lazımdır. Digər hissələrdən ayrılmağını saxlamaq personalın lazım olduqda daxil olmasına imkan verərək təşkilati təcridi təmin edir. Əgər eyni binada bir neçə təmiz sahənin yerləşdirilməsi vacibdirsə, onlar arasında hər birinə xüsusi keçidlər yaradılmalı, lakin fiziki maneələrlə ayrılmaq da təmin edilməlidir. Bu cür təşkilat xəstələr üzərində birgə işləyən tibbi komandalar arasında zəruri əlaqəni pozmadan müxtəlif şöbələr arasında sanitariya standartlarını saxlayır.

Məscalə qurmaq baxımından, qəti qaydalar mövcud deyil. Xəstəxanalar ümumiyyətlə, onların şöbələrinin faktiki sahəsinə və il ərzində vəziyyətin nə qədər gərgin olduğuna əsasən, nə qədər yataq lazımlı olduğunu müəyyən edirlər. Əsas hesablamalar üçün, çoxu bir və ya iki yataqlı şöbələr üçün təxminən 200 kvadrat metr sahə ilə başlayır. Əlavə hər yataq üçün bu bazaya təxminən 50 kvadrat metr sahə artırmaq lazımdır. Hematologiya şöbələri əslində ən azı dörd laminar hava axını olan palataları nəzərdə tutmalıdır. Bu xüsusi otaqlar immunitet sistemi zəifləmiş xəstələrlə işləyərkən təmiz mühitin saxlanılmasında vacibdir.

Laminar axın şöbələrindən kənar funksional sahələrin də düzgün təşkili vacibdir. Müəssisədə tibb bacılarının xəstələri birbaşa təmas olmadan müşahidə edə biləcəyi müşahidə otaqları kimi əsas dəstək sahələrini özündə birləşdirməlidir. Mərkəzi tibb bacısı stansiyası işçilərin iş prosesləri üçün əməliyyat mərkəzi kimi xidmət göstərir. Çirklənmiş zonalardan ayrılan təmiz koridorlar infeksiya nəzarəti üçün vacibdir. Müalicə otaqlarında sərtləşdirilmiş zonalaşdırma protokolları tələb olunur. Steril saxlama sahələri lazımi vaxta qədər tibbi ləvazimatların təhlükəsiz saxlanmasını təmin edir. Hazırlıq və ya bərpa otaqları prosedurlardan əvvəl və sonra aparılan fəaliyyətləri idarə edir. Qida hazırlığı sahələri qida təhlükəsizliyi standartlarını saxlamalıdır. Müxtəlif çirklənmə səviyyələri arasında keçid zonaları çarpaz çirklənmənin qarşısını almaq üçün kömək edir. Dərman vannaları xüsusi tibbi xidmət variantları təqdim edir. Xəstələrin istifadə etdiyi hamamlar əlçatanlıq funksiyalarına malik olmalıdır. Şüaçılar üçün nəzərdə tutulmuş koridorlar ailə üzvlərinin girişi ilə xəstəxananın iş prosesini saxlamağa imkan verir. Tullantıların idarə edilməsi üçün xüsusi tullantı zonaları lazımdır. Həssas sahələrə girməzdən əvvəl işçilər təyin edilmiş paltar dəyişmə otaqlarında ayaqqabılarını dəyişməlidirlər. Paltar geyinmə və duş sahələri həm xəstələrə, həm də personala xidmət göstərir. Tibbi ofislər və vəzifə otaqları isə bütün şöbələrin tam funksionallığını təmin edən son məqamlardır.

İnfeksiyanın qarşısını almağın əsli təmiz və çirkin sahələri bir-birindən ayırmaqdır. Təmizlik sahəsinə girişdə müxtəlif insanların və əşyaların hərəkətini idarə etmək vacibdir, beləliklə hər kəs öz təyin edilmiş yolunu izləyir və xəstələrin bir-birinə yoluxma riski azalır. Yaxşı bir yanaşma, əsas şöbə sahəsinin xaricində təmiz və çirkin zonalar arasında keçid koridorunun yaradılmasıdır. Bu koridor iki məqsədə xidmət edir: biri ziyarətçilərin daxil olmağı üçün, digəri isə tullantı materialların çıxarılması üçün nəzərdə tutulmuşdur. Belə bir təşkilat təmiz və çirkin zonalar arasında zəruri ayrılığı saxlayır və bu, müalicə müəssisələrində xəstələrin təhlükəsizliyi üçün kritik əhəmiyyət daşıyır.

Laminar axın şöbələri üçün yer tələblərini nəzərə alarkən dizaynerlər praktik ehtiyaclarla büdcə məhdudiyyətlərini tarazlamalıdır. Daha böyük sahələr daha böyük hava təminatı sistemləri deməkdir və bu da həm ilkin tikinti xərclərini, həm də cari işlədilmə xərclərini artırır. Xəstələr adətən bu nəzarət olunan mühitdə təxminən iki ay keçirirlər, buna görə də zamanla sahənin ölçüləri xüsusilə vacib hala gəlir. Biz sıxılmış şəraitin sakinlərdə klostrofobiya hissi yaratdığı, nəticədə isə irritasiyadan əzəli tənhalığa qədər gedən xassə dəyişikliklərinə səbəb olduğu hallar görmüşük. Bu cür emosional reaksiyalar faktiki olaraq tibbi inkişafı ləngidə bilər. Praktik təcrübə müəssisələrin müntəzəm yoxlamaları ilə birlikdə optimal ölçülərin müəyyən diapazon daxilində yerləşdiyini göstərir. Əksər qurğuların tavan hündürlüyü 2,2 m-dən 2,5 m-ə qədər saxlanılır, yer sahəsi isə təxminən 6,5 m²-dən 10 m²-yə qədər dəyişir, gündəlik rutin üçün ən rahat olanı isə təxminən 8 m²-dir. Maraqlıdır ki, son inkişafatlar göstərir ki, xəstələrin rifahı və rahatlıq səviyyəsi ilə bağlı gözləntilərin dəyişməsinə cavab olaraq sahələrin həcmi azacıq artırmağa meyillidir.

Tibbi müəssisələrdə şüşə pəncərələrinin dizaynı ilə bağlı müəyyən nüanslar müxtəlif sahələr üçün özünəməxsusdur. Tibb işçiləri üçün nəzərdə tutulmuş müşahidə pəncərələri əsas palata sahəsi ilə qarşı qəbzlə və ya təmiz koridorla birləşən strategik nöqtələrdə yerləşdirilməlidir. Əlaqə məqsədilə biz palataları birbaşa ziyarətçilər üçün nəzərdə tutulmuş koridorlarla birləşdirən dialoq pəncərələri də quraşdırırıq. Pəncərə sillərinin aşağıda yerləşdirilməsi xəstələrin yataqda uzanmış vəziyyətdə otaqda həkimlərin və tibb bacılarının işlədiyi sahəni, həmçinin ailə üzvlərinin onları görməyə gəldiyi koridoru görmələrinə imkan verdiyinə görə əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, onlar xaricdə olan gördüyü gözəl manzaradan da həzz alırlar. Əksər dialoq pəncərələrində alüminium ərintisindən hazırlanmış buynuzlar var ki, bu da onların açılıb-bağlanmasını təmin edir və gizlilik tələb olunduğu anlarda istifadə olunur. Bu tibb bacısı pəncərələrinin altında IV nəbz xətləri üçün istifadə edilən kiçik hərəkətli panel və ya xüsusi quraşdırılmış dəliklər də olur. Bu konfiqurasiya tibb işçilərinin xəstə otağına girmədən əsaslı qidalanma, dərmanlar və nəbz dərmanları kimi tibbi yardımları təmin etməsinə imkan verir. İşçilərin xəstə otağına girişi azaldıqca infeksiya riski də azalır və müəssisə daxilində daha yaxşı gigiyena standartları saxlanılır.

Tullantı pəncərələrinin hazırlanması: Bu xüsusi giriş nöqtələri, tibbi bölmələri xarici sahələrlə birləşdirən koridorlar boyunca yerləşdirildikdə ən yaxşı nəticəni verir, çünki işçilər tullantı materiallarını başqa sahələrə çirkləndirmədən daşıya bilirlər. Əgər vəziyyət bu cür təşkilatı mümkün edə bilməzsə, tullantıları həmin yerində yığmaq və təmiz koridorun həmin hissəsində yerləşən xüsusi tullantı pəncərələri vasitəsilə daşımaq mümkündür. Steril saxlama sahələri və həmçinin yemək hazırlanan mətbəxlər üçün də bu pəncərələr mütləq lazımdır. Bu pəncərələr müəssisənin müxtəlif hissələrində tələb olunan gigiyena standartlarını saxlayarkən işlərin daha səlis getməsinə kömək edir.

2. Fəza dizaynı

Hematologiya şöbələri ümumiyyətlə daxili meditsina şöbəsinin tərkibində yer alır və ya bəzən tamamilə ayrılmış xüsusi bölmələrə sahib olurlar. Təmiz otaqların qurulması zamanı onların digər hospital bölmələrindən fərqli olaraq müstəqil fəza kimi funksionallaşması təmin edilməlidir. Hər bir təmiz otağın daxilində mütləq nəzarət zonaları, xəstələr üçün duş və vanna olan şəxsi hamam otaqları, təyin edilmiş tibb bacıları stansiyaları, xüsusi yuyucu və dezinfeksiya zonaları, həmçinin təmizlik avadanlıqlarının yerləşdiyi otaqlar daxil olmaqla bir neçə vacib komponent mövcud olmalıdır. Xəstələrin rahatlığı və infeksiyanın yayılmasının qarşısını almaq üçün hamam otaqlarının bu təmiz mühitdə ayrıca yerlərdə yerləşdirilməsi vacibdir. İdeal təmiz otaq yalnız bir xəstəyə yer tutmalıdır ki, sterilizasiya standartları saxlansın. Hər bir giriş nöqtəsində müəssisənin müxtəlif bölmələri arasında çəngələnmənin qarşısını almaq üçün iki fərqli ayaqqabı dəyişmə zonası nəzərdə tutulmalıdır. Nəhayət, qan laminar axını şöbələrində isə yuyucu çənələr kontakt nöqtələrini minimuma endirmək və infeksiyanın yayılmas riskini azaltmaq üçün induksiya ilə işə salınan kranlarla təchiz edilməlidir.

Qan şöbələri üçün müalicə dövründə I dərəcəli təmiz otaqlar zəruridir, bərpa dövründə isə II dərəcə və ya daha yaxşısı qəbul edilə bilər. Hava axını təminatı yuxarıdan verilməsi, aşağıdan isə qaytarma şəklində həyata keçirilməlidir. Xüsusilə I dərəcəli şöbələrdə xəstələrin fəaliyyət zonasını, o cümlədən yataqları əhatə edən şaquli istiqamətli tənzimlənmiş hava axını olmalıdır. Təmin edilən havanın minimum təchizat çıxışı təxminən 6 kvadrat metr sahə tələb edir və ideal sistem hər iki tərəfdən aşağıya doğru qaytarılan hava axını ilə təchiz edilməlidir. Əgər üfüqi istiqamətli tənzimlənmiş hava axını tətbiq edilərsə, xəstə zonasının hava axınının istiqamətində yuxarı axında yerləşdiyinə və yataq başının təzə hava daxil olan yerdə yerləşdiyinə əmin olun. Hər bir şöbənin kondisioner sistemi gündə ən azı iki paralel işləyən eyni və ya yedək ventilyatorla təchiz edilməlidir. Həmçinin sürət tənzimləməsi funksiyası da vacibdir və ən azı iki müxtəlif hava axını sürəti seçimini təmin etməlidir. Praktiki tövsiyələr xəstələrin hərəkət etdiyi və ya müalicə aldığı dövrlərdə ən azı 0.20 m/san hava axını sürətini saxlamağı, istirahət dövründə isə sürətin 0.12 m/san-dan aşağı düşməməsini tələb edir. Temperaturun idarə edilməsi də eyni dərəcədə vacibdir. Qış aylarında temperatur 22 selsi dərəcədən aşağı düşməməli, nəmlik isə 45% -dən çox saxlanılmalıdır. İstilər zamanı temperatur 27 selsi dərəcənin altında saxlanılmalı və nəmlik 60% ilə məhdudlaşdırılmalıdır. Səs səviyyəsi rahat mühit yaratmaq üçün 45 desibeldən aşağı saxlanılmalıdır. Nəhayət, bütün qonşu və birləşən sahələrin təzyiq fərqi təxminən 5 paskal olaraq müsbət saxlanılması barədə xəbərdarlıq edilir ki, bu da çirklənmə riskini aradan qaldırsın.

Həkimlər üçün havanı yaxşılaşdırma sistemi hazırlayarkən bir neçə vacib məqam nəzərə alınmalıdır. Əvvəlcə, içəridəki iqlim şəraiti, tibbi avadanlıqların tələbləri, gigiyena standartları, iş saatları, soyutma yükü və digər xüsusi tələblərə əsasən düzgün zonalaşdırma aparılmalıdır. Funksional sahələrin hər birinin ayrıca sistemi olmalıdır. Zonalar bir-biriləri ilə qarışmayan hava dövranı təmin edəcək şəkildə hazırlanmalıdır, bu da xəstəxanalarda çapraz çirklənmənin qarşısını alır. Xüsusilə təmizliyin əhəmiyyətli olduğu və ciddi çirklənmə problemləri olan sahələrə ayrıca diqqət yetirilməlidir, bu sahələrin mütləqən ayrı izolyasiya edilmiş sistemləri olmalıdır. Bütün bunların düzgün edilməsi xəstə təhlükəsizliyini və təsisiin səmərəli işini təmin edir.

Yaxşı işləməsi üçün hamamların müəyyən tələblərə cavab vermsi lazımdır. Xəstələr üçün nəzərdə tutulmuş sahələrdə ən azı 1,10 metrə 1,40 metr ölçülərdə yer olmalıdır və qapılar daxilə deyil, xaricə tərəf açmalıdır. Bu bölmələrdə infuziya asmaq üçün kронşteynlər də vacibdir. Oturacaqlı toiletlər üçün oturacaq halqaları çirklənməyə davamlı olmalı və təmizlənməsini asanlaşdırmalıdır, oturacaqsız toiletlərin giriş yerində isə hündürlük fərqi olmamalıdır. Toilet yaxınlığında təhlükəsizlik üçün tutmaq üçün sahil də lazımdır. Bütün hamamlarda kiçik qabaq otaq olmalı və avtomatik əl yuyan stansiyaları manual olanlarla əvəz olunmalıdır. Əgər xarici hamamlar nəzərdə tutulubsa, təhlükəsizlik və rahatlıq baxımından onları koridorlarla əsas poliklinikalar və ya palatalara qoşmaq məqsdəuyğundur. Mümkün olduğu qədər xəstələr üçün cinsinə qeyri-müəyyən və əlçatan hamamların yaradılması tövsiyə olunur. Həm şəxsi, həm də ümumi istifadə üçün nəzərdə tutulmuş hamamların dizaynı hazırkı milli standartında müəyyən edilmiş əlçatanlıq tələblərinə cavab verməlidir. Əlçatan Dizayn Kodu GB 50763.