Laminer kan akımı ünitesi sürecinin analizi
Kan laminar akışlı servis, steril servis veya tek yönlü akışlı servis olarak da bilinir; bu, tek bir servis odası ya da birkaç servis odasından ibaret değildir. Bu özel servis odasının merkez olduğu ve diğer gerekli yardımcı odalarla birlikte oluşturduğu "temiz hemşirelik ünitesi"dir.
Kabul edilen başlıca hastalar şunlardır: otolog veya allojenik kemik iliği nakli olmuş lösemi hastaları, güçlü ilaçlarla kemoterapi görmüş kanser hastaları, yaygın ciddi yanıklar, ağır solunum yolu hastalıkları ve organ nakli olan hastalar. Bağışıklık sistemlerinin zayıf olması nedeniyle bu hastaların tedavisi ve yaşamaları için enfeksiyondan korunabilecekleri bir steril çevre şarttır, bu yüzden steril servisler inşa edilmelidir. Günümüzde temizlik mühendisliği için en çok kullanılan steril servisler hematoloji servisi ve yanık servisidir.
Aseptik hemşirelik, laminar akışlı bölümlerin karakteristik hemşireliğidir ve temel noktası hastaların steril bir ortamda tedavi almasını sağlamaktır. Laminar akışlı steril odaya girmeden önce hastalar iç ve dış ortamlarını dezenfekte etme ve sterilize etme gereksinimlerine sıkı şekilde uymalıdır. Aynı gün içerisinde önce ilaç banyosundan geçmeli, ardından steril önlük, pantolon ve terlik giyerek laminar akışlı steril odaya girmelidir. Laminar akış odasına giren tüm eşyalar girişten önce dezenfekte edilmeli ve sterilize edilmelidir. Steril kan laminar akış odasına giren hastaların tedavisi, bakımı ve günlük yaşamı bu odadaki hemşire personeli tarafından desteklenir.
1. Kan laminar akışlı bölüm yerleşimi
Yer seçimi: Servis, kirlilik kaynaklarından uzakta, sessiz bir çevre ve iyi bir hava ortamına sahip olmalıdır. Hastane binasının sonunda yer alması, ayrı düzenlenmesi ve kendi alanını oluşturması önerilir. Temizlik gerektiren diğer bölümlerle merkezi olarak düzenlendiğinde birbirleriyle iletişimini sağlayabilmeli ve görece ayrılmış olmalı, bu da temiz çevre korumak açısından faydalıdır.
Bina ölçeği: Açık bir spesifikasyon gereksinimi yoktur, yatak sayısı hastanenin bölüm büyüklüğüne ve yıllık ortalama ayakta tedavi hacmine göre belirlenebilir. Toplam alan gereksinimi, 1-2 yatak için en az 200 metrekare inşaat alanı esas alınarak, her ek yatak için yaklaşık 50 metrekare artışla hesaplanabilir. Genel hematoloji departmanında 4 adet laminar akışlı servis bulunması önerilir.
Fonksiyonel odalar: Laminar akışlı odalara ek olarak, tamamen donatılmış yardımcı odalar sağlanmalıdır. Bunlar arasında izleme ve hemşirelik ön odaları (veya hemşirelik alanları), hemşire istasyonları, temiz koridorlar, tedavi odaları, steril depolama odaları, hazırlık odaları (veya iyileşme odaları), yemek hazırlama odaları, tampon koridorlar (veya tampon odalar), ilaç banyoları, hasta tuvaletleri, ziyaretçi koridorları, atık işleme odaları, ayakkabı değiştirme odaları, soyunma ve duş odaları, sağlık personeli ofisleri, nöbet odaları vb. yer almalıdır.
Temiz ve kirli ayrımı: Girişte temiz bakım birimine giren çeşitli kişilerin ve nesnelerin akışını etkili şekilde kontrol ederek kendi yollarını takip etmelerini sağlayın, çapraz enfeksiyonu önleyin. Yoğun bakım alanı yakınında kapalı bir dış koridor oluşturarak hem ziyaretçi koridoru hem de atık taşıma hattı olarak kullanın ve böylece temiz ile kirli alanları birbirinden ayırın.
Alan boyutu: Laminar akışlı odaların alanı sadece tedavi ve bakım işlerinin gereksinimlerini karşılamalı, aynı zamanda yeterli ekonomik verimliliği de sağlamalıdır. Alan çok büyük olursa hava besleme miktarı artar ve yapı maliyetleri ile işletme masrafları daha yüksek olur. Ayrıca bu hastaların tedavi süresi genellikle iki ay civarındadır ve uzun süre kapalı bir ortamda yaşamaktadırlar. Alan çok küçükse tıkanıklık hissi oluşabilir ve hastalarda sinirlilik, heyecan gibi duygusal dalgalanmalar ve yalnızlık hissi görülebilir; bu durumlar hastalık iyileşmesine yardımcı olmaz. Bu nedenle hasta konforunu da göz önünde bulundurmak gerekir. Geniş mühendislik uygulamaları ve ardından yapılan görüşmeler sonucunda net tavan yüksekliğinin 2,2 ila 2,5 metre arasında olması gerektiği ve alanın ise 6,5 ila 10 metrekare arasında (en uygun olarak yaklaşık 8 metrekare) olması gerektiği belirlenmiştir. Yaşam standartlarının artmasıyla birlikte alan büyüklüğünde bir artış eğilimi görülmektedir.
Cam pencere tasarımı: Hemşirelik gözlem pencereleri, servis ile ön oda veya temiz koridor arasında; görüşme gözlem pencereleri ise servis ile ziyaretçi koridoru arasında yerleştirilmelidir. Pencere pervazının yüksekliği hastanın yatakta iken ünitedeki sağlık personelinin faaliyetlerini, ziyaretçi koridorundaki aile bireylerini ve pencerenin dışındaki manzarayı görebilmesi için düşürülmelidir. Aynı zamanda görüşme penceresine gerekli olduğunda iç mekânın mahremiyetini sağlayacak alüminyum alaşımlı louver sistemi takılmalıdır. Hemşirelik penceresinin altında hareketli küçük bir pencere veya infüzyon tüpleri için delik bulunabilir. Sağlık personeli, hastanın günlük ihtiyaçlarını (yiyecek, ilaç, intravenöz sıvı) karşılamak amacıyla servise girmeden bakım hizmeti sunabilir böylece servise giriş çıkış sayısı en aza indirgenmiş olur ve oda temizliği garanti altına alınır.
Transfer penceresi tasarımı: Transfer pencereleri, atıkların servisten taşınmasının sağlandığı koridora monte edilebilir. Uygun koşullar yoksa, atıklar sahada paketlenebilir ve temiz koridor içinde yer alan atık transfer penceresi aracılığıyla dışarı gönderilebilir. Steril depolama odaları ve yemek hazırlama odaları, eşyaların girişini kolaylaştırmak için transfer pencereleri ile donatılmalıdır.
2. Alan tasarımı
Hematoloji servisi dahiliye hemşirelik ünitesi içinde yer alabilir veya ayrı bir alan olarak kurulabilir. Gerekli durumlarda temiz oda tesisleri oluşturulabilir ve bunların kendi bağımsız alanlarını oluşturması sağlanmalıdır.
Temiz oda, hazırlık odaları, hasta banyo ve tuvaletleri, hemşire odaları, yıkama ve dezenfeksiyon odaları ile arıtma ekipmanları odalarıyla donatılmalıdır.
Hasta banyo ve tuvaleti ayrı ayrı düzenlenebilir ve hem duş hem de banyo küveti ile donatılmalıdır.
Temiz oda sadece bir hasta tarafından kullanılmalı ve girişte ikinci bir ayakkabı değiştirme ve soyunma alanı sağlanmalıdır.
Kan laminar akışlı servislerdeki lavabolar, indüksiyonlu otomatik musluk kullanmalıdır.
Tedavi süresince kan servisleri Sınıf I temiz odaları kullanmalıdır; iyileşme süresince ise kan servisleri Sınıf II'den düşük olmayan temiz odaları kullanmalıdır. Hava akışı organizasyonunda yukarıdan besleme ve aşağıdan dönüş yöntemi uygulanmalıdır. Sınıf I servislerinde, hastaların aktivite alanının ve yatak dahil olmak üzere üst kısmında dikey tek yönlü hava akışı olmalı, taze hava verme çıkışı alanı en az 6 metrekare olmalı ve her iki taraftan aşağıya doğru dönüş havası ile hava akışı düzenlenmelidir. Eğer yatay tek yönlü hava akışı kullanılıyorsa, hasta aktivite alanı hava akışının yukarı akımında, yatağın baş kısmı ise hava besleme tarafında yer almalıdır.
Her bir odanın temizlik havalandırma sistemi, birbirinin yedeği olan bağımsız çift fanlar kullanarak 24 saat çalıştırılmalıdır.
▲ Havalandırma sistemi hız kontrol cihazı kullanılmalı ve en az iki seviyede rüzgar hızı ayarlanabilir olmalıdır. Hasta aktiviteleri veya tedavi sırasında çalışma alanında kesit üzerinden geçen rüzgar hızı 0,20 m/s'den düşük olmamalı, hastalar dinlenirken 0,12 m/s'den düşük olmamalıdır. İç mekan sıcaklığı kışın 22 °C'nin altında olmamalı, bağıl nem %45'in altında olmamalıdır. Yazın sıcaklık 27 °C'yi geçmemeli, bağıl nem ise %60'ı geçmemelidir. Gürültü seviyesi 45 dB(A) değerinden yüksek olmamalıdır.
▲ Komşu ve bağlantılı odalar 5 Pa pozitif basınç ile korunmalıdır.
Havalandırma sistemi aşağıdaki gereksinimleri karşılamalıdır:
İç mekân klima tasarım parametrelerine, tıbbi ekipmana, hijyen gereksinimlerine, kullanım süresine, klima yüküne ve diğer şartlara göre makul bir zonlama yapılmalıdır;
Her bir işlevsel alan bağımsız olmalı ve ayrı bir sistem oluşturmalıdır;
Her klima bölgesi birbiriyle kapatılabilir olmalı ve hava yoluyla hastane enfeksiyonlarının yayılmasını önlemelidir;
Temizlik gereksinimi olan odalar ile ağır kirlilik içeren odalar ayrı bir sistemde toplanmalıdır.
Banyo düzenlemesi aşağıdaki gereksinimleri karşılamalıdır:
Hasta tarafından kullanılan banyo bölmesinin taban planı boyutu en az 1.10m × 1.40m olmamalıdır ve kapı dışarı açılmalıdır. Banyo bölmesine serum askısı yerleştirilmelidir.
Hasta oturmalı tuvaletinin oturma halkası, kolay bulaşıcı olmayan ve dezenfekte edilmesi kolay bir türde olmalıdır. Ayrıca, çömelme tuvaleti bölmesine girişte yükseklik farkı olmamalıdır. Tuvaletin yanında bir güvenlik tutamaç çubuğu bulunmalıdır.
Banyoda ön oda olmalı ve el yıkama tesisatında manuel olmayan sistem kullanılmalıdır.
Dış mekan tuvaletlerini kullanırken, ayakta tedavi ve servis binalarına koridorlarla bağlanması önerilir.
Cinsiyet ayrımı yapılmayan ve engelli kişilere uygun hasta özelinde tuvaletlerin kurulması tavsiye edilir.
Özel ve toplu kullanılan tuvaletlerin erişilebilirlik tesisleri ve tasarımı, yürürlükteki standart "Erişilebilirlik Tasarım Kodu" GB 50763'ün ilgili hükümlerine uygun olmalıdır.